Zbiornik Włocławski nad którym znajduje się nasza STANICA
Po oddaniu do eksploatacji w 1970 roku stopnia wodnego na Dolnej Wiśle w km 674,85 na wschodnim krańcu miasta Włocławek - powstał zbiornik, zwany Zbiornikiem Włocławskim. Jest to największy pod względem powierzchni i drugi co do objętości zbiornik w Polsce. Jego główne parametry są następujące:
- powierzchnia: 75 km2,
- długość: ok. 57 km (licząc po dawnym nurcie Wisły),
- objętość: 408 mln m3 (przy normalnym poziomie piętrzenia),
- pojemność użytkowa (między normalnym poziomie piętrzenia /NPP, a Min PP) dla wykorzystania energetycznego lub przeciwpowodziowego - 53 mln m3 ,
- głębokość średnia: 5,5 m (maksymalna przy zaporze ok. 15 m),
- szerokość średnia; 1 210 m (od 500 do 2 500 m),
- prędkość przepływu: strefa reolimniczna (od 618 km do 655 km biegu rzeki) - ok. 1 m/s, strefa limniczna (655 do 675 km biegu rzeki) - 0,1 -0,4 m/s,
- całkowita wymiana wody: 4,5 doby przy średnim przepływie do 6,5 doby w latach suchych
W skład obiektów usytuowanych w osi stopnia wchodzą: śluza żeglugowa z awanportami, elektrownia wodna z przepławką dla ryb, jaz, zapora czołowa i zapora awaryjna.
Elektrownia wodna zlokalizowana jest przy lewym brzegu rzeki, między śluzą żeglugową a jazem, od którego oddzielona jest filarem przepławkowym, wykonanym dla potrzeb rozwojowych ryb wędrownych, dwuśrodowiskowych: łososia, troci, certy, węgorza.
Mimo problemów eksploatacyjnych, wynikających głównie z obniżonego poziomu wody dolnej i braku kolejnego stopnia, elektrownia jest efektywnym ekonomicznie zakładem, produkującym tanią, odnawialną energię elektryczną (średnia roczna produkcja z dotychczasowego okresu eksploatacji elektrowni wyniosła ok. 750 GWh, natomiast najwyższa, notowana w 1980 roku - 1 043 GWh).
Założone funkcje Zbiornika Włocławek to:
- energetyczna (wytwarzanie energii elektrycznej), obecnie funkcja dominująca,
- zaopatrzenie w wodę (przemysłowa, do nawodnień, pitna??),
- rekreacja i sporty wodne,
- gospodarka rybacka,
- przeciwpowodziowy,
Gospodarkę wodną na spiętrzonym odcinku rzeki (zbiorniku) prowadzi Inspektorat we Włocławku podległy RZGW w Warszawie. Głównym użytkownikiem wody na stopniu jest elektrownia wodna. Ponadto, do bezpośrednich użytkowników zbiornika w obszarze miasta Włocławek, mających pozwolenie wodno-prawne określające zakres ich uprawnień należą: Polski Związek Wędkarski - Zarząd Okręgowy we Włocławku oraz NOBILES -KFF i L Sp. z o.o. Włocławek na ujęcie wody dla Zakładu; 673 km. Pozostali drobni użytkownicy nie mają istotnego wpływu na gospodarkę wodną zbiornika.
Sposób gospodarowania wodą na obiektach stopnia i elektrowni wodnej Włocławek normowany jest poprzez Instrukcję eksploatacji stopnia i zbiornika Włocławek, zatwierdzoną decyzją Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z dnia 12.12.2001 r.
Zbiornik ma charakter typowo dolinny, wąski a długi o mało urozmaiconych brzegach. Prawy brzeg jest wysoko wyniesiony ponad poziom zbiornika; krawędź skarpy wznosi się 30-40 m ponad wodę. Na prawym brzegu znajdują się głównie grunty rolne i niewielkie obszary leśne poniżej Płocka; do zbiornika przylegają tereny Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego.
Lewy brzeg jest uformowany odmiennie. Tereny przyzbiornikowe po tej stronie znajdują się w depresji do zwierciadła wody lub kilka metrów powyżej i stanowią tzw. niski teras zalewowy. W celu skoncentrowania zbiornika na szerokości tarasu zalewowego i ochrony przed podtopieniem terenów rolniczych leżących wzdłuż lewego brzegu, wybudowano zapory boczne o łącznej długości ok. 30 km. Powyżej km 625, tereny przyzbiornikowe na obu brzegach chronione są wałami przeciwpowodziowymi.
Lewy brzeg na całej długości pomiędzy Włocławkiem a Płockiem zajmują lasy sosnowe; po tej stronie do zbiornika przylegają tereny Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego.
Powierzchnia dorzecza zbiornika wynosi ok. 171 km2 . Zbiornik zasilany jest, oprócz Wisły, także przez szereg mniejszych cieków: Skrwę Lewą i Skrwę Prawą, Brzeźnicę, Chełmiczankę, Zuzankę/Kanał A (w obszarze Włocławka), Święty Strumień, Kamieniczkę.
Jakość wód Zbiornika Włocławskiego
Głównym źródłem zanieczyszczeń Zbiornika są ścieki socjalno-bytowe i przemysłowe z Płocka, a przede wszystkim zanieczyszczenia niesione przez rzekę Wisłę z jej środkowego biegu.
W latach 1999 - 2001 realizowany był 3-letni cykl badawczy stanu jakości wód Zbiornika. W 2001 roku próby pobierano w czterech przekrojach pomiarowych:
- na granicy cofki (ok. 618 km rzeki),
- poniżej Płocka (ok. 642 km),
- w najszerszej części zbiornika - Dobrzyń n/Wisłą (ok. 655 km),
- przed zaporą, w granicach administracyjnych Włocławka (ok. 674 km).
W okresie badań nie stwierdzono istotnych zmian w stanie jakości wód zbiornika, chociaż najkorzystniejsze wyniki uzyskano w 2001 roku.. Najlepszymi właściwościami charakteryzowały się wody przy zaporze (ok. 674 km rzeki), a najmniej korzystne wyniki odnotowano na granicy cofki (ok. 618 km rzeki).
Po zastosowaniu dla Zbiornika Włocławskiego w 2001 roku systemu oceny opartego o normatywy jak dla klasyfikacji rzek i sposobu wyliczeń jak dla jezior, otrzymano II klasę dla części reolimnicznej (dwa pierwsze przekroje pomiarowe: na granicy cofki i poniżej Płocka) oraz I klasę dla części limnicznej (dwa kolejne przekroje: w najszerszej części zbiornika - Dobrzyń n/Wisłą i przed zaporą). Po weryfikacji względem wskaźnika toksycznego, wody w całym zbiorniku odpowiadały II klasie czystości, a zanieczyszczeniem które zdecydowało o obniżeniu oceny był fenol. Szczegółowe wyniki badań przedstawia rycina 2.3.
W punkcie pomiarowym przed zaporą, pod względem fizykochemicznym większość badanych wskaźników odpowiadała najwyższej jakości: zawiesina oraz obciążenie materią organiczną wyrażone jako BZT5, związki azotowe. Stężenie fosforanów spełniało wymogi I/II klasy z przewagą klasy II a wartość fosforu ogólnego odpowiadała wymogom II klasy. Zawartość tlenu rozpuszczonego w czerwcu osiągała wartości 2,8 - 3,5 mg O2 / dm3 . Pod koniec lata, we wrześniu, ilość tlenu rozpuszczonego w wodzie wzrosła do wartości III klasy (4,3 - 4,7 mg O2 / dm3 ).
Stężenie fenoli utrzymywało się na poziomie I klasy. Natomiast stężenie metali ciężkich w badanym okresie było na stałym bardzo niskim poziomie.
W punkcie pomiarowym przy zaporze we Włocławku, jakość wód pod względem sanitarnym była zróżnicowana. Miano Coli osiągało wartości charakterystyczne zarówno dla wód bardzo czystych, jak i nie odpowiadających normie. Przeważały jednak wody III klasy.
Średnia wartość chlorofilu "a" osiągała najwyższą wartość w górnej części zbiornika (235 mg/dm3 w czerwcu na granicy cofki) i malała w kierunku zapory: przy zaporze wskazywała na II klasę czystości. Również liczebność sestonu była najniższa przy zaporze. Głównym komponentem fitoplanktonu były okrzemki z rodzaju Cyclotella sp., Melosira sp., Stephanodiscus hantzschii, Nitzschia acicularis.
Zooplankton reprezentowany był przede wszystkim przez wrotki Keratella cochelaris i Brachionus sp.
Analiza bentosowa wykazała, że przy zaporze, na wysokości jazów i elektrowni wodnej, całe dno zasiedlone było przez małże Dreissena polymorpha i Sphaerium corneum.
O to kilka fotek z naszej stanicy i naszego pięknego Zalewu Wiślanego.